OLOV (OTASH) Doniyol (a.s.) aytadilarki, kimki tutunsiz olov ko‘rsa, podshohga yaqinlashadi, yurishmagan ishlari yurishadi. Birov uni olovga tashlaganini va olovda yonganini ko‘rsa, podshoh unga sitam qilishiga dalildir, lekin tezda ozod bo‘ladi va bashorat hamda yaxshilik topadi. Chunonchi, Xudoyi ta’olo Kalomi Majidida aytadi: Biz aytdik: Ey, olov, Ibrohim uchun salqin va omonlik bo‘l! (Anbiyo surasi, 69-oyat). Agar olov uni kuydirmaganini ko‘rsa, xohishsiz safarga chiqadi. Olov badanini kuydirganini ko‘rsa, kuygan joyning mikdoriga qarab, unga ziyon va zarar yetadi. Agar uyiga olov tushganini va badanining hammasini kuydirganini va olov lovillab yonib turganini ko‘rsa, yuragida hech qanday qo‘rquv bo‘lmasa, unga yetadigan mehnat va musibatdan bemor va zaif bo‘lishiga dalildir, bu bemorlik shamollash, o‘lat, chechak, qizamiq va shunga o‘xshashlardir. O‘sha olovdan qo‘liga olsa, olingan olov mikdoriga muvofiq unga harom mol yetadi. Agar olov tutun bilan birga bo‘lsa, harom mol unga jang va xusumat orqali qiyinchilik bilan hosil bo‘ladi. Agar olovning tafti va issig‘i o‘ziga yetib kelayotganini ko‘rsa, uni uzokdan g‘iybat qilishlariga dalildir.
Kirmoniy (r.a.) aytadi: Agar olov shu’lasini odamlarga yetayotganini ko‘rsa, odamlar orasiga adovat va dushmanlik solishiga dalolat •qiladi. Savdogar o‘z do‘koni va matolariga olov tushganini ko‘rsa, matolarini shamolga sovurishi yoki bir dirham (pullik) mollarni uch dirhamga sotishiga, hech kimga shafqat qilmasligiga dalildir. Kimki uyiga o‘t tushganini ko‘rsa, u kishi jang, fitna va sulton jabriga yo‘liqishiga dalildir.
Agar olov libosini kuydirganini ko‘rsa, o‘z yaqinlari bilan mol tufayli jang va xusumat qilib, g‘amgin bo‘lishiga dalildir. Agar biror yerga katta olov tushganini ko‘rsa, o‘sha yerda fitna va jang bo‘lishiga dalolat qiladi. Yongan narsani ko‘rsa, xotini tufayli kim bilandir xusumatlashadi.
Agar biror shaharga, mahallaga, yoki saroyga olov tushgan bo‘lsa nimaiki bo‘lsa, barini kuydirsa, olovdan dahshatli ovoz chiqayotgan va ko‘kka o‘ralayotgan bo‘lsa, o‘sha joyda jang va qirg‘in bo‘lishi yoki og‘ir kasallik yuz berishiga dalildir. Olov ba’zi narsalarni kuydirib, ba’zilarini kuydirmasa, dahshatli ovozga ega bo‘lmasa, o‘sha diyorda urush va jang bo‘lishiga dalildir. Agar olov o‘rlamasa va nuri yo‘q bo‘lsa, og‘ir kasallikka dalildir.
Agar olovni tutunli ko‘rsa, ishlarda vahima va qo‘rqinch bo‘lishiga dalildir. Agar olovning osmondan tushib, biror shahar, biror mahalla yoki birorta saroyni yondirib yuborganini ko‘rsa, aytilgan balo va fitna o‘sha joy aholisiga tushadi. Olovning dahshatli ovozga ega bo‘lib, o‘rlab, biror yerga tushganini ko‘rsa, biroq zarar yetkazmasa, o‘sha yer odamlari orasida har xil gaplar va tilda xusumatlar yuz berishiga dalil bo‘ladi. Agar yer ostidan dahshatli olov chiqib, osmonga ko‘tarilganini ko‘rsa, o‘sha olovning miqdori va kuchiga muvofiq do‘stlar yolg‘on va bo‘hton so‘zlar orqali Xudo bilan jang qiladilar. Agar olovni bir joydan ikkinchi joyga qarayotganini ko‘rsa, biroq olov hech zarar keltirmayotgan bo‘lsa, demak manfaat topadi, kambag‘al bo‘lsa, boy bo‘ladi.
Ismoil Angas (r.a.)ning aytishicha, kimki osmondan xuddi yomg‘ir kabi olov yog‘ayotganini ko‘rsa, o‘sha joyda podshoh tomonidan balo kelib, qonlar to‘kilishiga dalildir. Osmondan olov tushib, yoyiladigan narsasini kuydirib yuborsa, uning toatlari Xudo tomonidan qabul qilingan bo‘ladi. Agar osmondan olov tushib, hech kimni kuydirmasa, bu Xaq ta’oloning qo‘rqitishi bo‘ladi. Yana bu podshoxdan yetadigan qo‘rqinch bo‘lishi ham mumkin. Agar boshini katta olov qizdirayotganini ko‘rsa, katta podshohga yaqin bo‘lishiga dalildir. Olovda biror narsa pishirayotganini ko‘rsa, diniy va dunyoviy ishlari yaxshilanishiga dalildir. Osmondan olov tushib, yerdagi o‘simliklarni yondirib yuborganini ko‘rsa, o‘sha diyorda, nauvzu billah, fojiali o‘limlar ko‘p bo‘ladi. Katta olov qubba yoki minorani yondirsa, yosha yer podshohi halok bo‘ladi. Ba’zi ta’birchilarning aytishlaricha, yerdan olov chiqib, nur taratsa, o‘sha yerda xazina borligiga dalildir.
X,azrati Sodiq (r.a.) aytadi: Agar olov parchalarini yeb yuborayotgan bo‘lsa, yetimlarning molini yeyishiga dalil bo‘ladi. Alloh ta’olo aytadi: Yetimlarning mol-mulklarini zulm yo‘li bi-lan yeydigan kimsalar, albatta, qorinlarida olov yegan bo‘lur-lar va albatta, do‘zaxda toblanurlar (Niso surasi, 10-oyat).
Og‘zidan olov chiqayotganini ko‘rsa, yolg‘on va bo‘hton gapirishiga dalildir. Uning yonida olov yonayotgan bo‘lsa va unga ziyon yetkizmasa, xayriyat va yaxshilik topishiga dalildir. Alloh ta’olo aytadi: Sizlar yoqayotgan olovni (o‘ylab) ko‘rdingizmi!? (Voqea surasi, 71-oyat).
Agar odamlarga o‘t qo‘yayotgan bo‘lsa, dushmanlar ustidan g‘alaba qazonishiga dalildir. Agar olov uni kuydirayotgani, ammo nursiz ekanini ko‘rsa, sarsom (meningit) kasalidan bemor bo‘lishiga dalildir. Agar o‘sha olovda nur bo‘lsa, yaqinlari yoki farzandlari oilasida bola tug‘iladi va bu bolaga odamlar sano (maqtov) o‘qiydilar yoki o‘sha olov nurining mikdoriga qarab davlat va ulug‘lik topadi. Agar jang maydonida olov ko‘rsa, og‘ir kasalliklar, masalan, chechak, o‘lat, sarsom (meningit) va, nauvzu billah, fojiaviy o‘limga duchor bo‘ladi. Agar olovni tutunli ko‘rsa, podshoxdan unga vahima va qo‘rqinch yuz berishiga dalildir. Agar olovni bozorda ko‘rsa, bozordagilarning diyonatsizligiga, savdo ishida insofsiz va oldi-sotdida yolg‘onchi ekanliklariga dalil bo‘ladi. Birorta diyorga olov tushganini ko‘rsa, o‘sha diyorda podshoh el mulkini musodara qilishiga va xalqqa zulm yetishiga dalil bo‘ladi. Biror kishining libosiga olov tushganini ko‘rsa, o‘sha kishiga musibat, qo‘rqinch va vahima yetadi.
Agar o‘zini olov ustida turganini ko‘rsa, unga ranj yetishiga dalildir.
OLOV ALANGASI (ShARORAYI OTASh) Ibn Sirin (r.a.)ning aytishicha, tushdagi olov alangasi o‘ziga yetadigan yomon gapga dalildir. Agar o‘ziga hisobsiz olov alangasi tegayotganini ko‘rsa, og‘ir mehnat va baloga giriftor bo‘lishiga dalildir.
Kirmoniy (r.a.)ning aytishicha, biror shahar yoki ko‘chaga olov alangasi tushsa, o‘sha mavzeda jang va fitna paydo bo‘lishiga dalil bo‘ladi. Agar olov alangasini kuchli ko‘rsa, unga Xudoyi azza va jallaning azobi yetishiga yoki o‘sha mavzega yetishiga dalil bo‘ladi. Alloh ta’olo aytadi: Darvoqe, u (jahannam) qasrdek (ulkan) alangalarni otur (Mursalot surasi, 32-oyat). Olov alangasi odamlar orasiga tushganini ko‘rsa, o‘sha mavzedagi odamlar birbiri bilan jangu xusumat qilishlariga dalil bo‘ladi. O‘t qo‘ymoq va olov bilan o‘ynamoq qattiq yomon gapirishga dalildir.
Jobir Mag‘ribiy (r.a.)ning aytishicha, qo‘lida bir pora olovni ko‘rsa, podshohning ishlariga mashg‘ul bo‘lishiga dalil bo‘ladi. Agar o‘sha olov bilan tutun ham bo‘lsa, bu ishda olov uning qo‘liga o‘tib qolganini ko‘rsa, podshoh xizmatida harom mol topishiga dalildir. Agar o‘sha olovdan bir bo‘lagini odamlarga bersa, uning qilmishidan odamlarga kulfat va zarar yetishiga va odamlarning unga dushman bo‘lishiga dalildir. Agar u bilan biror narsa pishirsa va yesa, yoqimli so‘zlar eshitishiga dalolat qiladi.
Imomi Ja’far Sodiq (r.a.) aytadiki, tushda olovni ko‘rish yigirma besh narsani bildiradi: fitna; jang; fasod; qiyinchilik; dushmanlik; yoqimsiz so‘zlar; murod va maqsadga to‘sqinlik; podshoh g‘azabi; azob; nifoq; yo‘lni yo‘qotish; ilmu hikmat; yomon yo‘l; musibat; qo‘rqinch va xavf; kuyish; podshoh xizmati; o‘lat; sarsom (bosh pardasining shamollashi); chechak; ishlarning yurishib ketishi; fazilat; harom mol; rizq; foyda.
OLOV YOQMOQ (OTAShAFRUXTAN) Ibn Sirin (r.a.)ning aytishicha, tushda olov yoqmoq podshoh uchun quvvat bo‘ladi. Tutunsiz va yorug‘ olov ham quvvatdir. Tutunli olov sitamgar podshoh hamda qayg‘u va ziyon bo‘ladi. Isinish uchun olov yoqsa, yoki bu olovda boshqa odam issinayotgan bo‘lsa, foyda topish uchun biror narsa qidirishiga dalil bo‘ladi. Biror maqsadsiz va foydasiz olov yoqqanini ko‘rsa, hech bir sababsiz jang va janjal qilishiga dalildir. Biror narsa pishirish maqsadida olov yoqayotganini ko‘rsa, odamlarning g‘iybati sababli biror kishining ahvolini tekshirish uchun bir ishga qo‘l urishiga dalildir. Agar o‘sha pishirilgan narsadan yesa g‘amu qayg‘u tortib, yegani mikdoricha rizq-ro‘z topishiga dalildir. Qazon ostiga o‘t yoqayotganini va qazonda go‘sht yoki biror narsa borligini ko‘rsa, xona sohibasiga manfaat keltiradigan biror ishni amalga oshirishiga dalildir. Biroq o‘sha qazonda hech narsa yo‘kdigini ko‘rsa, bu ishdan g‘amu anduh yetishiga dalildir. Agar yoritish uchun olov yoqqanini ko‘rsa, biror ishni hujjat va dalil bilan oshkor qilishiga dalildir. Holva pishirish uchun olov yoqqanini ko‘rsa, yaxshi so‘z eshitishiga dalolat qiladi.
Kirmoniy (r.a.)ning aytishicha, odamlarni yondirish uchun biror mavzega olov yoqqanini ko‘rsa, shu mavze aholisini g‘iybat qilib, ular haqida yomon so‘zlar aytishiga dalil bo‘ladi.
Tandirga yoki otashdonga olov yoqqanini ko‘rsa, maqsadi taom pishirish bo‘lmasa, o‘z qarindoshlaridan bo‘lmish biror kishi bilan jang yoki janjal qilishiga dalil bo‘ladi. O‘z foydasi uchun olov yoqishni xohlasa, biroq olov yonmasa va yorug‘lik bermasa, o‘z ilmidan foyda olishiga dalildir, bordi-yu bu kishi podshoh bo‘lsa, obro‘-izzati va davlati ziyoda bo‘ladi. Olov yoqsayu, biroq olovi o‘chib qolsa, xalok bo‘lishiga dalildir.
Jobir Mag‘ribiy (r.a.)ning aytishicha, biyobonda olov yoqayotganligini va bu olov nuridan odamlar yo‘l yurib ketayotganini va har biri o‘z joyi va mevzeiga tarqalib ketishayotganini ko‘rsa, odamlar uning ilmu-hikmatidan bahramand bo‘lishlari va to‘g‘ri yo‘l topishlariga dalolat qiladi. Olovning o‘chayotganini va nuri yo‘qolayotganini ko‘rsa, ahvoli o‘zgarib, dunyodan ketishiga dalolat qiladi. Biyobonda olov yoqayotganini va bu olov to‘g‘ri yo‘lga nur sochayotganini ko‘rsa, uning ilmi odamlarni adashuv yo‘liga yetaklashiga dalil bo‘ladi. Agar biror mavzeni yondirish uchun olov yoqsa, olov uni kuydirmasa va u savdogar bo‘lsa, olti-sotdini nifoq bilan qilishi va moli harom bo‘lishiga dalil bo‘ladi.
Agar qo‘shnining uyidan olov olib chiqayotganini ko‘rsa, harom mol topishiga dalolat qiladi.
OLOV NURI (RO‘ShNOIYI OTASh) Ibn Sirin (r.a.)ning aytishicha, agar biror kishi tushida olov nurini ko‘rsa va bu nurda yo‘l yurish mumkin bo‘lsa, zohidlik topishiga dalildir.
Agar olov nurini tik turganligini ko‘rsa, uning davlatga yetish sababi shu joyda bo‘ladi. Agar cho‘g‘larning nur sochib turganligini ko‘rsa, bu diyordan Sultonning ketishiga dalil bo‘ladi. O‘z uyida cho‘g‘ ko‘rsa va bu cho‘g‘dan xona yorug‘ bo‘lsa, ishlari rivoj topishiga va davlati ziyoda bo‘lishiga dalil bo‘ladi. Agar cho‘g‘ni o‘chirganini ko‘rsa, uning uyida janjal va yarashtirish ishlari bo‘lishidan dalolat beradi.
